Futbol to jedna z tych niezwykłych dziedzin, w których granice pomiędzy sportem a sztuką niekiedy bardzo się zacierają. To także dyscyplina budząca rozmaite kontrowersje. Niektórzy utrzymują, że piłka nożna jest rozrywką dla „niewybrednych mas”, zaś inteligentny człowiek powinien się od futbolu raczej dystansować.
Z drugiej strony, nie kto inny, lecz same Albert Camus powiedział kiedyś: „wszystko, co wiem o życiu, zawdzięczam piłce nożnej”, a rozważania o futbolu są obecne nawet w „Dżumie” autorstwa tegoż wybitnego pisarza i myśliciela.
Piłka nożna od dawna budzi także wzmożone zainteresowanie ze strony artystów. Również w obrębie polskiej sztuki można znaleźć wiele ciekawych, a czasami nawet wybitnych prac, których tematyką jest właśnie futbol.
Jakie miejsce zajmuje futbol w polskiej panoramie artystycznej
Wiemy, że nasz blog czytają głównie osoby, które są zainteresowane różnymi dyscyplinami sportu z punktu widzenia zakładów bukmacherskich. Potężną dawkę pożytecznych informacji na temat zarówno zakładów, jak i też samego futbolu można znaleźć na witrynie www.oszustwo.info.
Przejdźmy jednak do głównego motywu niniejszego wpisu, jakim są związki pomiędzy futbolem a rozmaitymi odmianami ekspresji artystycznej w Polsce. Już na wstępie warto zaznaczyć, że wielu znakomitych polskich artystów żywo interesowało się futbolem, przedstawiając różne motywy tego sportu na rozmaite sposoby oraz przy użyciu rozmaitych technik artystycznych.
Jedną z najciekawszych manifestacji artystycznego zainteresowania futbolem po roku 89 było pasmo prac zatytułowane „Bez tytułu [piłkarze]”. Autorem był wybitny przedstawiciel nurtu sztuki krytycznej, Zbigniew Libera. Jego prace starały się uchwycić pewne motywy militarne obecne w futbolu. Były także bardzo interesującą analizą tego, w jaki sposób piłkarze są postrzegani przez społeczeństwo, zwłaszcza przy okazji dużych turniejów reprezentacyjnych, a także w zakresie rozgrywek klubowych.
Kolejny ważny nurt artystyczny, który starał przypatrywać się futbolowi to tzw. pop-banalizm. Tutaj najbardziej znaczącą pracą jest „Wembley szaleje, Wembley faluje”. Autor, którym był Marcin Maciejowski, w odróżnieniu od przedstawicieli sztuki krytycznej nie koncentrował się na stricte społecznym, czy też wręcz politycznym wymiarze futbolu. Interesowała go piłka nożna jako wspólna przestrzeń wielkich emocji, które łączą różne grupy społeczne i wiekowe, stając się dla współczesnego człowieka jedną z ważniejszych dziedzin codziennego życia. Maciejowski był także zafascynowany zjawiskiem kibicostwa, zwłaszcza tego najbardziej fanatycznego, w którym ukochany klub oraz jego barwy stają się niemal świętością, a każde spotkanie nabiera cech wielkiej uroczystości.
Zupełnie inaczej temat futbolu podejmował z kolei Radosław Szlaga. W jego licznych i niejednokrotnie kontrowersyjnych pracach odbiorca znajdzie mnóstwo motywów filozoficznych, socjologicznych oraz politycznych. Artysta ten starał się postrzegać futbol, a zwłaszcza kibicowanie, jako swego rodzaju manifestację społecznej świadomości, na tej bazie wyciągając konkluzje i stawiając diagnozy.
Polscy pisarze a futbol
Kibic zainteresowany tym, co oferują rodzimi bukmacherzy piłka nożna, zapewne chciałby też wiedzieć, jak na „kwestię futbolu” zapatrywali się przedstawiciele rodzimej literatury, która przecież w niektórych ujęciach również jest traktowana jako forma sztuki.
Wśród przedstawicieli polskiej beletrystyki po roku 89 w pierwszej kolejności należy wymienić Jerzego Pilcha. Wybitny pisarz oraz felietonista był zadeklarowanym kibicem Cracovii, a jego pisma w wielu miejscach odnoszą się do futbolu. Nawiązania takie znajdziemy zarówno w powieściach Pilcha, jak i też wielu znakomitych krótszych formach. Niektóre z nich, jak kapitalna „Metafizyka dogrywki”, były wręcz w całości poświęcone piłce nożnej, a pisarz dawał w nich pokaz swojej kapitalnej futbolowej erudycji sięgającej wiele lat wstecz.
Inny znakomity autor, dla którego futbol od zawsze stanowił istotną dziedzinę to Wojciech Kuczok, tak samo, jak Pilch laureat Literackiej Nagrody Nike. Wśród licznych tekstów poświęconych przez Kuczoka futbolowi na wyróżnienie zasługuje przede wszystkim wybitny i niezwykle interesujący esej pt. „Piłka w halce, czyli o futbolu i kulturze wysokiej”, zamieszczony na łamach „Gazety Wyborczej”.
Czy znajomość sztuki poświęconej tematyce futbolu pozwala lepiej i głębiej zrozumieć ten sport?
Odpowiedź na powyższe pytanie będzie różnić się zależnie od tego, do czego dana osoba chce wykorzystywać wiedzę na temat futbolu. Jeśli chodzi o szeroko rozumiane zakłady piłkarskie i typowanie spotkań, to można zaryzykować tezę, że znajomość dzieł sztuki poświęconych futbolowi będzie odznaczać się raczej ograniczoną pożytecznością.
Z drugiej strony, zarówno literatura, jak i też sztuka często odnoszą się do historii futbolu. Ta zaś ma znacznie większy wpływ na nowoczesną piłkę nożną, niż wiele osób sądzi. Wystarczy wspomnieć, że na przykład wiele koncepcji taktycznych, które z takim sukcesem wdrażał w swoich zespołach Pep Guardiola, posiadało swoje prefiguracje w dawniejszym futbolu.
Jest jeszcze jeden istotny aspekt. Otóż wszelakie formy ekspresji artystycznej wiążące się z piłką nożną wzmagają fascynację tą dyscypliną. Wiadomo zaś, że fascynacja daną dyscypliną to jeden z głównych warunków stałego pogłębiania swojej wiedzy na jej temat. Jedną z częstszych przyczyn błędów popełnianych przez osoby obstawiające zakłady na piłkę nożną jest zaś niedostateczny poziom przygotowania merytorycznego po części wynikający z braku wewnętrznej motywacji do zgłębiania tajników futbolu.
Podsumowanie
Jak widać, chociaż wiedza na temat sztuki poświęconej tematyce futbolu niekoniecznie okaże się bezpośrednio przydatna, jeśli chodzi o zakłady bukmacherskie piłka nożna, to jednak można śmiało powiedzieć, że każdy sposób bliższego obcowania z futbolem jest dobry. Po pierwsze dlatego, że oferuje nam zupełnie nowe perspektywy. Po drugie zaś z tej przyczyny, że wzmaga naszą pasję, co z kolei może nieść za sobą jak najbardziej praktyczne efekty.